حسابداری پیمان های بلند مدت

این متن شامل 46 صفحه می باشد 

 پيمانكاري فعاليتي گسترده است كه حوزه‌هاي متنوعي مانند سد سازي، راه‌سازي، ساختمان سازي، تاسيسات نفت و گاز و خدمات را پوشش مي‌دهد. فرآيند پيمانكاري داراي جزئيات فني زيادي است كه از تهيه اسناد مناقصه شروع مي‌شود و تا تحويل قطعي كار به كار فرما ادامه مي‌يابد.

مهم‌ترين مسئله حسابداري براي پيمانهاي بلند مدت زمان شناسايي درآمد و سود و يا به عبارت ديگر تخصيص درآمدها و هزينه‌هاي پيمان به دوره‌هايي است كه در آن دوره‌ها عمليات موضوع پيمان اجرا مي‌شود.

اجراي يك پيمان توسط پيمانكار ممكن است در دوره‌هاي حسابداري مختلف واقع شود اگر پيمانكار درآمد پيمان را پس از تمكيل پيمان شناسايي كند و در طول اجراي پيمان از شناسايي درآمد خودداري كند صورت سود و زيان پيمانكار در دوره اجراي پيمان، نتايج عملكرد را متناسب با كار انجام شده نشان نمي‌دهد.

استاندارد حسابداري شماره 9 براي حسابداري پيمان‌هاي بلند مدت در صورت‌هاي مالي پيمانكار بكار گرفته مي‌شود و براي حسابداري در صورت‌هاي كارفرما كاربرد ندارد. كارفرما براي حسابداري دارايي در جريان ساخت معمولاً از ضوابط استاندارد حسابداري شماره 11 (داراييهاي ثابت مشهود) و شماره 8(موجودي مواد و كالا) تبعيت مي‌كند. اگر چه به عنوان استاندارد«پيمان بلند مدت» است و به طور معمول پيمان بلند مدت بيش از يكسال به طول مي‌انجامد. اما الزامات استاندارد براي پيمانهاي كه مدت آن از يك سال كمتر است نيز كاربرد دارد.

تعـاريف

پيمان بلند مدت:پيماني است كه براي طراحي، توليد يا ساخت يك دارايي منفرد قابل ملاحظه يا ارائه خدمات منعقد مي‌شود و مدت زمان لازم براي تكميل پيمان چنان است كه فعاليت پيمان در دوره‌هاي مالي متفاوت قرار مي‌گيرد.

پيمان مقطوع: پيمان بلند مدتي است كه به موجب آن پيمانكار با يك مبلغ مقطوع براي كل پيمان يا يك نرخ ثابت براي هر واحد موضوع پيمان كه در برخي موارد ممكن است بر اساس مواردي خاص مشمول تعديل قرار گيرد توافق مي‌كند.

پيمان اماني (پيمان با حق‌الزحمه مبتني بر مخارج): پيمان بلند مدتي است كه به موجب آن مخارج قابل قبول يا مشخص شده در متن پيمان به پيمانكار تاديه و درصد معيني از مخارج مزبور يا حق‌الزحمه ثابتي نيز به پيمانكار پرداخت مي‌شود.

صورت وضعيت: صورتحسابي است كه وضعيت كارهاي انجام شده را، از ابتداي كار تا تاريخ صورت وضعيت، به صورت انباشته نشان مي‌دهد و به طور ادواري (معمولاً ماهانه) براي كارفرما فرستاده مي‌شود.

تعديل قرارداد: تعديل قرار داد اوليه به گونه‌اي كه شرايط آن بدون افزودن شرط جديدي تغير مي‌يابد.

ادعاها: مبالغ مازاد بر مبلغ قرارداد كه پيمانكار به دليل تاخير كارفرما، اشتباه در تعيين مشخصات و طراحي، تغييرات توافق شده در كار يا در ساير رخدادهايي كه ادعا مي‌شود عامل مخارج پيش‌بيني نشده است، از كارفرما مطالبه مي‌كند.

پيمان در جريان پيشرفت: حسابي كه براي انباشت مخارج ساخت پروژه استفاده مي‌شود.

روش درصد پيشرفت كار: يك روش حسابداري است كه درآمد قرارداد متناسب با پيشرفت كار شناسايي مي‌شود.

روش كار تكميل شده: يك روش حسابداري است كه درآمد قرارداد در هنگام تكميل پيمان شناسايي مي‌شود.

مخارج پيش از قرارداد: مخارجي كه قبل از انعقاد قرار داد انجام مي‌شود(مانند تهيه نقشه، خريد تجهيزات خاص، ...)

مركز سود: واحد انباشت درآمدها و هزينه‌ها براي اندازه‌گيري عملكرد قرارداد

پيمانكار جزء: شخص حقيقي يا حقوقي است كه تخصص در انجام كارهاي اجرايي دارد و پيمانكار براي اجراي بخشي از عمليات پيمان با او قرارداد مي‌بندد.

تكميل اساسي: مقطعي كه در آن كارهاي مهم قرارداد تكميل شده است و تنهامخارج و خطرات بالقوه اندكي باقي مانده است.

پيش دريافت پيمان: بخشي از مبالغ دريافتني توسط پيمانكار است كه كار مربوط به آن تا تاريخ ترازنامه انجام نشده است.

مبالغ دريافتني بابت پيشرفت كار عبارت است از:

الف. علي الحسابها: مبالغي است كه به طور موقت در قبال صورت حسابهاي صادره در دست بررسي دريافت مي‌شود.

ب. ساير دريافتها: عبارت است از اقلامي كه ماهيت علي الحساب نداشته، ليكن در قبال پيشرفت كار دريافت مي‌شود و نيز در برگيرنده آن بخش از مبالغ پيش دريافت پيمان است كه كار مربوط به آن تا تاريخ‌ترازنامه انجام شده است.

زيانهاي قابل پيش‌بيني:زيانهايي است كه انتظار مي‌رود در طول مدت پيمان ايجاد شود(با احتساب مبالغ برآوري هزينه كارهاي اصلاحي و تضميني و هر گونه هزينه‌هاي مشابهي كه تحت شرايط پيمان قابل بازيافت نيست، مبلغ زيان مذكور بدون توجه به موارد زير برآورد مي‌شود:

الف. شروع يا عدم شروع كار پيمان

ب. حصه‌اي از كار كه تا تاريخ ترازنامه انجام شده است.

ج. ميزان سودي كه انتظار مي‌رود از پيمانهاي ديگر (به استثناي پيمانهاي كه پيمان واحد تلقي مي‌شود) حاصل شود.

دستگاه نظارت ( مهندس مشاور): عبارت است از شخص حقيقي يا حقوقي كه كارفرما به منظور اجراي تعهداتي كه پيمانكار بر طبق مفاد پيمان به عهده گرفته، تعيين و به پيمانكار كتباً معرفي مي‌نمايد.

رئيس كارگاه:رئيس كارگاه، شخصي است كه از طرف پيمانكار به منظور اجراي عمليات موضوع پيمان در كارگاه به كارفرما يا دستگاه نظارت معرفي مي‌شود.